Buraki czerwone są od wieków wykorzystywane zarówno jako żywność, jak i roślina lecznicza. W ostatnich latach korzyści zdrowotne czerwonych buraków zyskały uwagę ze względu na ich wysoką zawartość składników odżywczych i potencjalne właściwości terapeutyczne. Jednym z kluczowych związków w czerwonych burakach, który przyczynia się do ich korzyści zdrowotnych jest betanina.
Czym jest betanina?
Betanina jest fitochemicznym związkiem, który nadaje czerwonym burakom ich charakterystyczny, głęboki czerwony kolor. Jest wykorzystywana często jako naturalny barwnik spożywczy pod symbolem E162, a w składzie produktów znajdziemy go pod nazwą czerwień buraczana.
Należy ona do grupy związków zwanych betalainami, które są rozpuszczalnymi w wodzie pigmentami występującymi w niektórych owocach i warzywach. Wykazano, że betanina ma właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, co może pomóc w ochronie przed szeregiem chorób przewlekłych.
Betanina a sport
Wykazano, że betanina poprawia wytrzymałość wysiłkową u zwierząt i istnieją pewne dowody sugerujące, że może mieć podobny efekt u ludzi. Badanie opublikowane w Journal of Applied Physiology w 2011 roku wykazało, że uczestnicy, którzy spożywali suplement z soku z buraków zawierający betaninę, znacznie dłużej wytrzymywali wisiłek podczas ćwiczeń na rowerze o wysokiej intensywności.
Dodatkowo betanina może mieć właściwości przeciwzapalne, co może być korzystne dla sportowców. Zapalenie może wystąpić w wyniku intensywnych ćwiczeń i może prowadzić do tzw. „zakwasów” i zmęczenia. Poprzez zmniejszenie stanu zapalnego, betanina może pomóc sportowcom szybciej odzyskać siły po ćwiczeniach.
Dla sportowców znana jesy jednak bardziej betaina. Nieprzypadkowo mylona właśnie z betaniną, ponieważ również znajduje się w burakach ale cukrowych. Betaina to N,N,N-trimetyloglicyna, produkt utleniania choliny, pochodna aminokwasu glicyny. Betaina bywa stosowana jako suplement diety regulujący poziom homocysteiny, a w hodowli zwierząt przyczynia się do wzrostu masy mięśniowej, polepszając skład i jakość mięsa. Suplementacja betainą u ludzi może zwiększać wewnątrzmięśniowe zapasy kreatyny, nasilać proces wzrostu mięśni lub chronić komórki mięśniowe przed uszkodzeniami wywołanymi stresem.
Jednak potrzeba więcej badań, aby w pełni zrozumieć związek między betaniną i betainą a wydajnością sportową. Podczas gdy niektóre badania wykazały obiecujące wyniki, inne nie znalazły znaczącego efektu. Należy również pamiętać, że suplementy nie zastąpią zrównoważonej diety, odpowiedniego nawodnienia i regularności w ćwiczeniach, które są kluczem w osiągnięciu optymalnej wydajności organizmu.
Właściwości zdrowotne czerwonych buraków
Jedną z najbardziej znanych korzyści zdrowotnych czerwonych buraków jest ich zdolność do wspierania układu sercowo-naczyniowego. Badania wykazały, że spożywanie czerwonych buraków może pomóc obniżyć ciśnienie krwi, poprawić przepływ krwi i zmniejszyć ryzyko chorób serca. Wynika to częściowo z wysokiego poziomu azotanów znajdujących się w czerwonych burakach, które organizm przekształca w tlenek azotu, związek, który pomaga rozluźnić naczynia krwionośne i poprawić krążenie.
Czerwone buraki mogą mieć również właściwości antyrakowe, częściowo dzięki obecności właśnie wyżej wspomnianej betaniny. Badania wykazały, że związek ten może pomóc w hamowaniu wzrostu komórek nowotworowych i indukować apoptozę (śmierć komórki) w niektórych typach komórek nowotworowych, w tym tych znajdujących się w okrężnicy i żołądku.
Oprócz betaniny, buraki czerwone są również bogate w inne ważne składniki odżywcze, w tym błonnik, folian, potas i witaminę C. Te składniki odżywcze mogą pomóc we wspieraniu zdrowia układu trawiennego, wzmocnieniu układu odpornościowego i promowaniu ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia.
Buraki - korzyści dla układu pokarmowego i jelit
Kiszone buraki, podobnie jak większość innych kiszonych pokarmów, mogą mieć pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Sok z kiszonych buraków – czyli tzw. zakwas lub kulis świetnie wpływa na namnażanie „dobrych” bakterii w jelitach. Może to pozytywnie wpływać na układ odpornościowy organizmu. Jeśli nie wiecie w jaki sposób zrobić zakwas z buraków – przpeis znajdziecie tutaj.
Dodatkowo, kiszone buraki są dobrym źródłem błonnika, który jest ważny dla utrzymania zdrowia układu trawiennego. Błonnik pomaga regulować wypróżnienia i zapobiegać zaparciom, a także może pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych zaburzeń trawiennych, takich jak zapalenie uchyłków i hemoroidy.
@houseofgreen.pl ♬ dźwięk oryginalny - Ekspert od Witamin 🙋♀️ Kasia
Istnieje wiele sposobów na włączenie czerwonych buraków do swojej diety. Można je piec, gotować lub gotować na parze i używać w sałatkach, zupach lub jako dodatek do potraw. Sałatka z kaszą bulgur i pieczonymi burakami to jeda z moich uklubionych sałatek. Nasz wspaniały barszcz czerwony jest jedną z ulubionych zup Polaków. Osobiście robiąc barszcz, jeśli mam ochotę wykorzystać buraki, z których gotowała się zupa – robię z nich wegańskie burgery. Przepis znadziecie na naszym instagramie. Jeśli nie mam ochoty na dodatkową pracę – buraki belduję i wrzucam do barszczu – jest on wtedy bardziej zawiesisty i wykorzystuję w pełni błonnik zawarty w warzywie. Można też robić sok z surowych buraków – jest napojem bogatym w składniki odżywcze i minerały albo pić regularnie kiszony zakwas, o którym wspomniałam wcześniej. Form jest mnóstwo.
Ogólnie rzecz biorąc, buraki czerwone są bardzo pożywnym i wszechstronnym warzywem, które oferuje szereg potencjalnych korzyści zdrowotnych. Niezależnie od tego, czy chcesz poprawić stan swojego serca, wzmocnić system odpornościowy, czy po prostu dodać więcej warzyw do swojej diety, czerwone buraki są świetnym wyborem. Więc dlaczego nie dać im spróbować i zobaczyć, jakie korzyści zdrowotne mogą Ci zaoferować?
źródło zdjęcia: pixabay.com
